Heimlich manevrası, halk arasında hemlik manevrası olarak da bilinen önemli bir ilkyardım uygulamasıdır.
Nefes borusuna bir cisim kaçması nedeniyle boğulma olayları yetişkinlerde ve özellikle çocuklarda çok sık görülen acil olaylardır. Çocukların yutamayacakları kadar büyük ve sert cisimleri ağızlarına almaları veya yemek yerken aynı zamanda nefes almaya veya konuşmaya çalışmamız nedeniyle soluk borusu tıkanabilir. Bu gibi durumlarda öksürerek cisim çıkmıyorsa uygulanması gereken en etkili yöntem heimlich manevrası ile sert cismi soluk borusundan çıkarmaktır.
Heimlich manevrası, bilinci açık kişilere, bilinci kapalı kişilere, bebeklere ve kendi kendimize farklı şekillerde uygulanır.
Bebeklerde Heimlich Manevrası Nasıl Uygulanır ?
Küçük çocuk veya bir bebeğin nefes almakta zorlandığını veya hiç alamadığını fark ettiğinizde ilk yapmanız gereken şey 112 Acil Servisi aramak olmalıdır. Böylece siz ilkyardım uygularken acil sağlık görevlileri de olay yerine gelecek ve ilkyardım sonrası tedavi zaman kaybetmeden başlamış olacaktır.
Küçük çocuklar ve bebeklerin soluk borusu tıkandığında verecekleri en belirgin tepki ağlamaya çalışıp ses çıkaramamak olacaktır. Tıkanan soluk borusu ses çıkarmayı engelleyecektir. Böyle bir durumda uygulanabilecek en doğru ilkyardım yöntemi heimlich manevrası ile soluk borusunu tıkayan cismi çıkartmaktır.
Öncelikle bebeği yüzü yere bakacak şekilde kolumuza yatırmalıyız. Bu sırada bebeği yatırdığımız koldaki elimizle bebeğin çenesinden tutarak başını desteklemeyi de ihmal etmemeliyiz. Tüm bunları yaparken bebeğin ağzını kapatmamalı ve boynunu eğmemeliyiz.
Bebeği doğru şekilde kolumuza yatırdıktan sonra sırt kısmında iki omzunun tam ortasına doğru elimizin topuğu ile 5 defa aşağıdan yukarıya doğru vurmalıyız.
5 defa vurduktan sonra soluk borusunu tıkayan cismin çıkıp çıkmadığını kontrol etmeliyiz. Cisim çıktıysa bebek ağlamaya, nefes almaya ve öksürmeye başlayacaktır.
Sırta vurarak cisim çıkmıyorsa uygulamamız gereken yöntem bebeğin göğsüne vurmaktır. Bu hareketi uygulamak için bebeği, yüzü yukarı bakacak şekilde dizimize yatırmalıyız. Bu pozisyonda bebeğin kafası vücudundan biraz aşağıda olmalıdır. Ayrıca sırta vurma hareketindeki gibi bebeğin kafasını elimizle desteklemeliyiz.
Bebeğin pozisyonunu doğru şekilde ayarladıktan sonra iki parmağımızla bebeğin göğüs kafesinin alt orta noktasına hızlı şekilde 5 defa baskı yapmalıyız.
Bebeğin soluk borusundaki cisim çıkana kadar bu iki hareketi (sırt ve göğüs kafesine vurma) sırasıyla tekrarlamalıyız.
Yetişkinlerde Heimlich Manevrası Nasıl uygulanır ?
Yetişkinlerde soluk borusu tıkanmaları genelde öksürerek açılacak boyutlarda olur. Bu tür durumlarda kişinin yüzü kırmızı-mor renk almaya başlar ve çoğunlukla elleriyle boğazını tutarak boğulma işareti yapar. Böyle bir olay sırasında öncelikle kişiyi öksürmeye teşvik etmek gereklidir. Boğulan kişi toplum içinde öksürmeye çekinebilir. Bu nedenle onu cesaretlendirmek ve sakinleştirmek ilk yapılacak işlem olmalıdır.
Soluk borusu tıkanan kişinin sırtına vurmayın !
Öksürerek tıkanan cisim çıkmıyorsa heimlich manevrası uygulanmalıdır. Bebeklerde bu manevra sırta vurularak yapılır ancak yetişkinlerde vücudu baş aşağı çevirip vuramayacağımız için soluk borusunu tıkayan cisim vurma etkisiyle daha da aşağı inebilir veya yerini sağlamlaştırabilir. Benzer şekilde toplumumuzda tıkanan kişinin sırtına vurmak da hiç bir fayda sağlamayacağı gibi durumu da kötüleştirmektedir.
Heimlich manevrası uygulamak için hastaya ayakta veya oturur pozisyonda arkadan sarılmak gereklidir. Bir elin başparmağı midenin üstüne gelecek şekilde yumruk yapılır ve diğer el ile kavranır. Yumruk yaptığımız eli, içe ve yukarı olacak şekilde 5-6 kez kuvvetli şekilde kendimize doğru çekerek tıkayan cisim çıkartılmaya çalışılır.
Bu işlem, cisim çıkana kadar veya sağlık ekibi gelen kadar devam eder.
Kendi kendimize Heimlich Manevrası Nasıl uygulanır ?
Tek başımıza olduğumuz veya bize yardım edecek birinin olmadığı anlarda da soluk borumuz tıkanabilir. Bu gibi bir durumda kendi kendimize heimlich manevrası uygulayarak soluk borumuzu tıkayan cismi çıkarabiliriz.
Bunun için öncelikle soğukkanlı olmalı ve kuvvetlice öksürmeliyiz. Öksürmek işe yaramıyorsa bir elimizi yumruk yaparak karnımız ve göğüs kafesinin hemen arasına koyup diğer elimizle de kendimize doğru kuvvetlice çekmeliyiz.
Bu yöntem de işe yaramıyorsa kendimize baskı yapacağımız sağlam bir zemin bulmalıyız. Sandalye, masa veya tezgah gibi eşyalar bu işe yarayacaktır. Yumruğumuzu diyaframımız ve sert cisim arasına yerleştirip kendimizi hızlıca itmeliyiz. Bu sayede diyaframa çok büyük bir baskı yaparak sert cismi çıkarmaya çalışacağız.
Öksürme, yumruğumuzu kendimize çekme ve sert cisimle baskı yapma yöntemlerini cisim çıkana kadar tekrarlamalıyız.
Kendi kendimize heimlich manevrası yapmak son derece zor ve korkutucudur ancak bu anda sakin olarak soluk borumuzu daha kolay açabiliriz.
Cisim tamamen çıktıktan veya yerinden oynadıktan sonra oturup nefes alış ritmimizi tutturmamız ve bir doktora görünmemiz gereklidir.
Nefes borusuna bir cisim kaçması nedeniyle boğulma olayları yetişkinlerde ve özellikle çocuklarda çok sık görülen acil olaylardır. Çocukların yutamayacakları kadar büyük ve sert cisimleri ağızlarına almaları veya yemek yerken aynı zamanda nefes almaya veya konuşmaya çalışmamız nedeniyle soluk borusu tıkanabilir. Bu gibi durumlarda öksürerek cisim çıkmıyorsa uygulanması gereken en etkili yöntem heimlich manevrası ile sert cismi soluk borusundan çıkarmaktır.
Heimlich manevrası, bilinci açık kişilere, bilinci kapalı kişilere, bebeklere ve kendi kendimize farklı şekillerde uygulanır.
Bebeklerde Heimlich Manevrası Nasıl Uygulanır ?
Küçük çocuk veya bir bebeğin nefes almakta zorlandığını veya hiç alamadığını fark ettiğinizde ilk yapmanız gereken şey 112 Acil Servisi aramak olmalıdır. Böylece siz ilkyardım uygularken acil sağlık görevlileri de olay yerine gelecek ve ilkyardım sonrası tedavi zaman kaybetmeden başlamış olacaktır.
Küçük çocuklar ve bebeklerin soluk borusu tıkandığında verecekleri en belirgin tepki ağlamaya çalışıp ses çıkaramamak olacaktır. Tıkanan soluk borusu ses çıkarmayı engelleyecektir. Böyle bir durumda uygulanabilecek en doğru ilkyardım yöntemi heimlich manevrası ile soluk borusunu tıkayan cismi çıkartmaktır.
Öncelikle bebeği yüzü yere bakacak şekilde kolumuza yatırmalıyız. Bu sırada bebeği yatırdığımız koldaki elimizle bebeğin çenesinden tutarak başını desteklemeyi de ihmal etmemeliyiz. Tüm bunları yaparken bebeğin ağzını kapatmamalı ve boynunu eğmemeliyiz.
Bebeği doğru şekilde kolumuza yatırdıktan sonra sırt kısmında iki omzunun tam ortasına doğru elimizin topuğu ile 5 defa aşağıdan yukarıya doğru vurmalıyız.
5 defa vurduktan sonra soluk borusunu tıkayan cismin çıkıp çıkmadığını kontrol etmeliyiz. Cisim çıktıysa bebek ağlamaya, nefes almaya ve öksürmeye başlayacaktır.
Sırta vurarak cisim çıkmıyorsa uygulamamız gereken yöntem bebeğin göğsüne vurmaktır. Bu hareketi uygulamak için bebeği, yüzü yukarı bakacak şekilde dizimize yatırmalıyız. Bu pozisyonda bebeğin kafası vücudundan biraz aşağıda olmalıdır. Ayrıca sırta vurma hareketindeki gibi bebeğin kafasını elimizle desteklemeliyiz.
Bebeğin pozisyonunu doğru şekilde ayarladıktan sonra iki parmağımızla bebeğin göğüs kafesinin alt orta noktasına hızlı şekilde 5 defa baskı yapmalıyız.
Bebeğin soluk borusundaki cisim çıkana kadar bu iki hareketi (sırt ve göğüs kafesine vurma) sırasıyla tekrarlamalıyız.
Yetişkinlerde Heimlich Manevrası Nasıl uygulanır ?
Yetişkinlerde soluk borusu tıkanmaları genelde öksürerek açılacak boyutlarda olur. Bu tür durumlarda kişinin yüzü kırmızı-mor renk almaya başlar ve çoğunlukla elleriyle boğazını tutarak boğulma işareti yapar. Böyle bir olay sırasında öncelikle kişiyi öksürmeye teşvik etmek gereklidir. Boğulan kişi toplum içinde öksürmeye çekinebilir. Bu nedenle onu cesaretlendirmek ve sakinleştirmek ilk yapılacak işlem olmalıdır.
Soluk borusu tıkanan kişinin sırtına vurmayın !
Öksürerek tıkanan cisim çıkmıyorsa heimlich manevrası uygulanmalıdır. Bebeklerde bu manevra sırta vurularak yapılır ancak yetişkinlerde vücudu baş aşağı çevirip vuramayacağımız için soluk borusunu tıkayan cisim vurma etkisiyle daha da aşağı inebilir veya yerini sağlamlaştırabilir. Benzer şekilde toplumumuzda tıkanan kişinin sırtına vurmak da hiç bir fayda sağlamayacağı gibi durumu da kötüleştirmektedir.
Heimlich manevrası uygulamak için hastaya ayakta veya oturur pozisyonda arkadan sarılmak gereklidir. Bir elin başparmağı midenin üstüne gelecek şekilde yumruk yapılır ve diğer el ile kavranır. Yumruk yaptığımız eli, içe ve yukarı olacak şekilde 5-6 kez kuvvetli şekilde kendimize doğru çekerek tıkayan cisim çıkartılmaya çalışılır.
Bu işlem, cisim çıkana kadar veya sağlık ekibi gelen kadar devam eder.
Kendi kendimize Heimlich Manevrası Nasıl uygulanır ?
Tek başımıza olduğumuz veya bize yardım edecek birinin olmadığı anlarda da soluk borumuz tıkanabilir. Bu gibi bir durumda kendi kendimize heimlich manevrası uygulayarak soluk borumuzu tıkayan cismi çıkarabiliriz.
Bunun için öncelikle soğukkanlı olmalı ve kuvvetlice öksürmeliyiz. Öksürmek işe yaramıyorsa bir elimizi yumruk yaparak karnımız ve göğüs kafesinin hemen arasına koyup diğer elimizle de kendimize doğru kuvvetlice çekmeliyiz.
Bu yöntem de işe yaramıyorsa kendimize baskı yapacağımız sağlam bir zemin bulmalıyız. Sandalye, masa veya tezgah gibi eşyalar bu işe yarayacaktır. Yumruğumuzu diyaframımız ve sert cisim arasına yerleştirip kendimizi hızlıca itmeliyiz. Bu sayede diyaframa çok büyük bir baskı yaparak sert cismi çıkarmaya çalışacağız.
Öksürme, yumruğumuzu kendimize çekme ve sert cisimle baskı yapma yöntemlerini cisim çıkana kadar tekrarlamalıyız.
Kendi kendimize heimlich manevrası yapmak son derece zor ve korkutucudur ancak bu anda sakin olarak soluk borumuzu daha kolay açabiliriz.
Cisim tamamen çıktıktan veya yerinden oynadıktan sonra oturup nefes alış ritmimizi tutturmamız ve bir doktora görünmemiz gereklidir.