Dünya üzerinde internet ağının yaygınlaşmasına paralel olarak internet kullanımı da hızla artıyor. Bunun sonuncunda şirketler ya da kişisel kullanıcılar da birçok işlemi internet üzerinden yapmaya başladı. Bunların başında internet üzerinden alışverişler, kurumsal ve şahsi sosyal medya hesapları geliyor elbette. Haliyle web sitesi oluşturmak, kullanmak gibi işlemler önemli bir yer teşkil ediyor artık. Oluşturulan bir web sitesini kullanırken hitap edilen kitle için yapılan düzenlemelerin hızlı ve kolay bir sistemden yapılması büyük önem taşımakla birlikte bunun için geliştirilen sistemler ile kullanıcıların web sitelerini hızlı ve kolay bir şekilde düzenlemeleri hedeflenmiş durumda. İşte tam da bu noktada drupal devreye giriyor. Drupal genel anlamıyla, bir web sitesi oluşturmak ve oluşturulan bu web sitesi üzerinde birtakım düzenlemeler, içerik ekleme ya da çıkarmalar yapmanızı sağlayan bir İçerik Yönetim Sistemi; diğer bir adıyla CMS = Content Manager System. Ancak Drupal, oluşturulan içerik yönetim sistemleri içinde en geniş kapsamlı olan uygulama. Yazının devamında Drupal’i diğer içerik yönetim sistemlerinden ayıran önemli avantajları ve nasıl kullanıldığı hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Drupal.org adresine girerek en güncel sürümü indirebilirsiniz. Fakat yükleme yapacağınız sürümler konusunda dikkat etmeniz gereken bir husus var, o da sitede bulunan yeşil renk ile gösterilmiş sürümlerin nihai sürümler olması; yani bütün güncellemelere sahip sürümler. Kırmızı renkli sürümler ise beta aşamasında olan sürümlerdir (daha tam olarak tamamlanmamış sürümler). İndirdiğiniz nihai sürümü açarak çeviri klasörü içinde bulunan dosyaları, drupal klasörü içinde bulunan dosyaların yanına; daha sonra da oluşan tüm içeriği web sitenizin kök dizinine kopyalayın.
Drupal 7 ve Drupal 6 versiyonlarında, sites/default/default.settings.php ayar dosyası mevcut. Drupal 8 versiyonunda ise ek olarak sites/default/default.services.yml dosyası var. Kurulum aşamasına başlamadan önce “default.settings.php” adlı dosyayı kopyalayıp adını “settings.php” olarak güncelleyerek bir kopyasını daha eklemelisiniz. Eğer Drupal 8 versiyonunda yükleme işlemi yapacaksanız ek olarak “default.services.yml” dosyasının da kopyalanmasını sağlayarak adını “services.yml” olarak güncellemelisiniz. Yükleme yapmak için Drupal uygulaması iki dosyaya da ihtiyaç duyuyor. Bu yüzden sadece bu dosyaların adını güncellemeniz, yükleme aşamasına geçemeyeceğiniz anlamına gelir. Dosyalara ait kopyaları da ekledikten sonra eklediğiniz bu kopyaların isimlerini değiştirmeli ve son olarak da dosyaların CHMOD’larını (yazım izinleri) 644 olarak güncellemelisiniz. Bu adımları tamamladıktan sonra Drupal hangi dizindeyse o dizini de yazarak install.php dosyasını açabilirsiniz. Burada açılacak sayfada Drupal'ın kurulum yardımcısı açılacaktır. Bu adımda gerekli bilgileri doldurarak ve tercihlerinizi yaparak uygulamayı kendiniz için hazır hale getirebilirsiniz.
Web sitenizi drupal uygulamasından yararlanarak oluştururken bazı başlıklardan yararlanırsınız. İşte druppal kullanımı için işinize yarayacak başlıca terimler:
Düğüm: Web sitenizde yer alan her bir içeriği tanımlamak için kullanılır.
Varlık türleri: Benzer içerikleri sınıflandırmak için kullanılır.
Kullanıcı: Web sitesini kullanan kişiyi ifade eder. Ayrıca buradan kişisel sosyal medya hesaplarınıza ait linkleri sitenize eklemeniz de mümkün.
Yorum: İçerikleriniz için yorum eklentisini kurarak, yorumlara izin verdiğiniz takdirde içeriklerinize eklenen yorumları görebileceğiniz kısımdır.
Sınıflandırma: Web sitenizde daha düzenli bir sayfa istiyorsanız bu kısımdan benzer içerikleri sınıflandırabilirsiniz.
Eklenti: Yeni özellikler ekleyerek web sitenizi genişletmek için yardım alabileceğiniz uygulamalardır. Eklentileri 3 farklı kategoride açıklamak mümkün.
Çekirdek: Drupal yüklemesi ile birlikte gelen eklentilerdir.
Çekirdek dışı: Sistemde olmayan, ayrıca satın alabileceğiniz ya da ücretsiz olarak indirebileceğiniz yeni eklentilerdir. Özelleştirilmiş eklentiler: Kendi ihtiyaçlarınız doğrultusunda ekleyebileceğiniz eklentilerdir.
Bölgeler ve Bloklar: Web sitenizde bulunan içerikleri türüne göre ayırdığınız sınırları ifade eder.
Menüler: Web sitenizi yönetirken kullanabileceğiniz seçenekleri gösteren başlıklardır.
Tema: Web sitenizi ziyaret edecek olan kullanıcılar için hazırlanan görsel düzenlemelerdir.
Gösterimler: Sitenizi ziyaret edecek kullanıcıların sitenizde yer alan başlıkları tercihlerine göre gruplandırmasını ifade eder.
Veri tabanı: Web sitenizde bulunan içeriklerin saklanmasını ifade eder.
Yol: Web sitenizden paylaştığınız bir başka web adresi için kendi sitenizden yapılan yönlendirme olarak açıklanabilir.
Ön yükleyici: Drupal uygulamasının çalışmasını sağlayan kısımdır. Uygulama içinde verilen komutların işlendiği birime denir.
- Sunduğu fonksiyonlar ve yeniden oluşturulabilme özellikleri ile daha esnek bir yapıya sahip ve daha istikrarlı bir uygulama.
- İçerikleri kategorize etme, içerikleri görme ve ayırma, tema seçenekleri gibi alanlarda diğer uygulamalara göre daha geniş seçenekler ile daha fazla opsiyona sahip olması.
- Kişisel kullanım ve profesyonel kullanım amacıyla (ürün satış, teknik destek vb.) oluşturulmuş siteler ya da resmi kurumlara ait web siteleri gibi hangi amaçla açılmış olursa olsun hepsinin üzerinde işlem yapabileceğiniz bir uygulama.
- Bünyesinde barındırdığı birçok eklenti ile başka hiçbir eklentiye ihtiyaç duymadan bütün işlemlerinizi gerçekleştirmeniz mümkün. Ayrıca birçok eklentiyi ücret ödemeden kullanmanıza olanak sağlıyor. Tabi ki istediğiniz bazı ücretli eklentilere de sahip olmanıza olanak sağlıyor. Ayrıca gelişmiş yapısı sayesinde eklenti kullanmanıza bile ihtiyacınız kalmıyor.
- Drupal uygulaması, güvenlik açısından da birçok fayda sağlıyor.
- Kendi yapısında bulundurduğu Drush uygulaması ile yapmanız gereken birçok görevi sadece bir komutla gerçekleştirmiş olursunuz.
- Sadece bir kurulum ile birden fazla web sitesi oluşturabilirsiniz.
Drupal.org adresine girerek en güncel sürümü indirebilirsiniz. Fakat yükleme yapacağınız sürümler konusunda dikkat etmeniz gereken bir husus var, o da sitede bulunan yeşil renk ile gösterilmiş sürümlerin nihai sürümler olması; yani bütün güncellemelere sahip sürümler. Kırmızı renkli sürümler ise beta aşamasında olan sürümlerdir (daha tam olarak tamamlanmamış sürümler). İndirdiğiniz nihai sürümü açarak çeviri klasörü içinde bulunan dosyaları, drupal klasörü içinde bulunan dosyaların yanına; daha sonra da oluşan tüm içeriği web sitenizin kök dizinine kopyalayın.
Drupal 7 ve Drupal 6 versiyonlarında, sites/default/default.settings.php ayar dosyası mevcut. Drupal 8 versiyonunda ise ek olarak sites/default/default.services.yml dosyası var. Kurulum aşamasına başlamadan önce “default.settings.php” adlı dosyayı kopyalayıp adını “settings.php” olarak güncelleyerek bir kopyasını daha eklemelisiniz. Eğer Drupal 8 versiyonunda yükleme işlemi yapacaksanız ek olarak “default.services.yml” dosyasının da kopyalanmasını sağlayarak adını “services.yml” olarak güncellemelisiniz. Yükleme yapmak için Drupal uygulaması iki dosyaya da ihtiyaç duyuyor. Bu yüzden sadece bu dosyaların adını güncellemeniz, yükleme aşamasına geçemeyeceğiniz anlamına gelir. Dosyalara ait kopyaları da ekledikten sonra eklediğiniz bu kopyaların isimlerini değiştirmeli ve son olarak da dosyaların CHMOD’larını (yazım izinleri) 644 olarak güncellemelisiniz. Bu adımları tamamladıktan sonra Drupal hangi dizindeyse o dizini de yazarak install.php dosyasını açabilirsiniz. Burada açılacak sayfada Drupal'ın kurulum yardımcısı açılacaktır. Bu adımda gerekli bilgileri doldurarak ve tercihlerinizi yaparak uygulamayı kendiniz için hazır hale getirebilirsiniz.
Web sitenizi drupal uygulamasından yararlanarak oluştururken bazı başlıklardan yararlanırsınız. İşte druppal kullanımı için işinize yarayacak başlıca terimler:
Düğüm: Web sitenizde yer alan her bir içeriği tanımlamak için kullanılır.
Varlık türleri: Benzer içerikleri sınıflandırmak için kullanılır.
Kullanıcı: Web sitesini kullanan kişiyi ifade eder. Ayrıca buradan kişisel sosyal medya hesaplarınıza ait linkleri sitenize eklemeniz de mümkün.
Yorum: İçerikleriniz için yorum eklentisini kurarak, yorumlara izin verdiğiniz takdirde içeriklerinize eklenen yorumları görebileceğiniz kısımdır.
Sınıflandırma: Web sitenizde daha düzenli bir sayfa istiyorsanız bu kısımdan benzer içerikleri sınıflandırabilirsiniz.
Eklenti: Yeni özellikler ekleyerek web sitenizi genişletmek için yardım alabileceğiniz uygulamalardır. Eklentileri 3 farklı kategoride açıklamak mümkün.
Çekirdek: Drupal yüklemesi ile birlikte gelen eklentilerdir.
Çekirdek dışı: Sistemde olmayan, ayrıca satın alabileceğiniz ya da ücretsiz olarak indirebileceğiniz yeni eklentilerdir. Özelleştirilmiş eklentiler: Kendi ihtiyaçlarınız doğrultusunda ekleyebileceğiniz eklentilerdir.
Bölgeler ve Bloklar: Web sitenizde bulunan içerikleri türüne göre ayırdığınız sınırları ifade eder.
Menüler: Web sitenizi yönetirken kullanabileceğiniz seçenekleri gösteren başlıklardır.
Tema: Web sitenizi ziyaret edecek olan kullanıcılar için hazırlanan görsel düzenlemelerdir.
Gösterimler: Sitenizi ziyaret edecek kullanıcıların sitenizde yer alan başlıkları tercihlerine göre gruplandırmasını ifade eder.
Veri tabanı: Web sitenizde bulunan içeriklerin saklanmasını ifade eder.
Yol: Web sitenizden paylaştığınız bir başka web adresi için kendi sitenizden yapılan yönlendirme olarak açıklanabilir.
Ön yükleyici: Drupal uygulamasının çalışmasını sağlayan kısımdır. Uygulama içinde verilen komutların işlendiği birime denir.